Dziś w „Naszym Dzienniku”
Zemsta na Kościele
Piątek, 3 lutego 2023 (00:11)Procesy pokazowe księży współpracujących z podziemiem antykomunistycznym.
Na przełomie 1949 i 1950 r. komuniści zorganizowali na Rzeszowszczyźnie dwa pokazowe procesy kapłanów, którzy pomagali żołnierzom oddziału partyzanckiego Jana Totha „Mewy”. Był to zarazem symbol zintensyfikowania antykościelnych represji w Polsce.
Jan Toth urodził się 22 grudnia 1911 r. w Dąbrowicy w powiecie jarosławskim. Był synem Edwarda i Anieli z domu Rój. Jego rodzina miała korzenie polsko-
-węgierskie. Szkołę rozpoczął w Leżajsku, potem uczył się we Lwowie, by ostatecznie ukończyć gimnazjum w Stanisławowie. Później pracował w tamtejszym Urzędzie Miar. W latach 1932-1934 służył w Wojsku Polskim, ukończył Szkołę Podchorążych Łączności i służył w 6. Batalionie Telegraficznym w Jarosławiu. W wojnie obronnej 1939 r. dowodził drużyną w 48. Pułku Piechoty w składzie 11. Karpackiej Dywizji Piechoty. W czasie walk trafił do niewoli niemieckiej. Zwolniony, wrócił w rodzinne strony – do Dąbrowicy, gdzie pracował jako gajowy. Na krótko został aresztowany przez ukraińskich policjantów w służbie niemieckiej.
W 1941 r. wstąpił w szeregi ZWZ-AK pod pseudonimem „Orzeł”. W gajówce w Jastrzębcu koło Łańcuta ukrywał zbiegłych z niewoli jeńców sowieckich, za co jesienią 1943 r. został aresztowany. Zdołał jednak zbiec i wykorzystując pozyskane znajomości, dołączył do sowieckiego oddziału partyzanckiego. Po zajęciu terenu wschodniej i centralnej Polski przez Armię Czerwoną w 1944 r. Jan Toth został przydzielony do ochrony folwarku w Wierzawicach, potem rozpoczął pracę w nadleśnictwie w Sieniawie. Na przełomie listopada i grudnia 1944 r. został aresztowany przez Sowietów i skazany wyrokiem Sądu I Frontu Ukraińskiego za działalność w AK. Otrzymał wyrok 6 lat łagru, jednakże nigdy tam nie trafił – zbiegł z aresztu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Przeworsku.
Drogi Czytelniku,
cały artykuł jest dostępny w wersji elektronicznej „Naszego Dziennika”.
Zapraszamy do zakupu w sklepie elektronicznym.